Geçmişinin eskiye uzanması ve karışık olması sebebi ile tam tarih ve anavatan belirlenemese de, Japonya’da 500’lü yıllarda çekirdek fosilleri bulunduğu belirtilir. Çin’den Japonya’ya cennet hurması fidanlarının taşındığı da diğer söylentiler arasındadır. Ülkemize 1900’lü yılların başında Hatay üzerinden geldiği bir söylenti; Çin ile İpekyolu ticareti ile Trabzon üzerinden Anadolu’ya yayıldığı diğer söylentidir. Trabzon hurmasının adı nereden geliyor, bu şekilde öğrenmiş oluyoruz.
Cennet Meyvesi, Cennet Hurması, Trabzon Hurması, Akdeniz Hurması, Ambe, Amme, Kocayemiş, Kara Hurma, Cennet Elması gibi farklı isimlerle anılmaktadır.
Dalında Ham ve Olgun Cennet Hurmaları
Cennet Meyvesi (Trabzon Hurması), sonbahar meyvesi olmakla birlikte, kışın olgunluğa erer. Tazesine erişmek ve saklamak oldukça zordur. Yenebilecek kıvamdaki olgun bir hurmayı pazardan veya marketten eve getirene kadar bile 1-2 fire verebilirsiniz. Az olgunlaşmış satın almayı tercih ettiğinizde ise “tanen” adı verilen içeriği dolayısı ile ağzı buran ham tat ile karşılaşırsınız. Cennet Hurması Kurusu burada devreye girdiğinde, artık lezzette daha da üst noktaya taşınmış ve doğru saklama koşullarında saklandığında, her an elinizin altında tüketebileceğiniz leziz meyve kurularınızdır… Kurutulmuş Hurma, hurmanın yoğunlaştırılmış tatlılığı ve umâmisidir. Sadece lezzetli değil, aynı zamanda sıcak ve nostaljik bir tada sahiptir. En önemli noktaları hafif elastik yapısı ve ağızda dağılan tatlılığıdır.
Olgunlaşmış ve Kurutulmuş Cennet Hurmaları
Trabzon Hurması (Cennet Hurması)’nın besin maddeleri ve vücuda sağladığı faydaları nelerdir?
100 gr Kuru Hurma yenilebilir kısmında bulunan kalori ve içerik miktarları şu şekildedir. (*10)
C vitamini
Trabzon hurması meyveler arasında en yüksek C vitamini içeriğine sahiptir. Besinler C vitamininin cildi güzelleştirme, bağışıklığı güçlendirme, kolajen üretme gibi etkilerinin yanı sıra soğuk algınlığını önlemede etkili olduğu söylenmektedir (* 1).
A Vitamini (B-karoten)
Trabzon hurması B-karoten içerir. B-karoten, antioksidan etkiye sahiptir ve vücutta A vitaminine dönüştürülür. Sağlıklı görmeyi sürdürmek ve hamilelik sırasında embriyoların düzgün büyümesine ve gelişmesine yardımcı olmak, A vitaminin başlıca görevlerindendir. (* 2).
Potasyum
Trabzon hurması potasyum açısından da zengindir (* 3). Potasyum vücuttan sodyum atma etkisine sahiptir ve hipertansiyonu dengeleyicidir. (* 4). Aynı zamanda uzun saatler süren egzersizin neden olduğu kas spazmlarını önlemeye de çalışır. Potasyum eksikliği varsa, kaslar zayıflar ve hasara neden olur. (Özkan & Can, 2013).
Diyet lifi
Trabzon hurması başına diyet lifi, greyfurtun iki katından daha fazladır. (* 5). Bağırsak düzenleme etkisine ek olarak, diyet lifinin kan şekeri seviyesindeki artışı baskılaması ve kandaki kolesterol konsantrasyonunu düşürmesi beklenebilir. (* 6).
B-kriptoksantin
Hurma ayrıca B-kriptoksantin açısından da zengindir. B-kriptoksantin, yüksek antioksidan güce sahip olmakla kalmayıp aynı zamanda osteoporoz ( kemik erimesi) ve diyabetin önlenmesine de yardımcı olan güvenilir bir besindir (* 3).
Tanenler
Tanenler, hurmaların burukluğunun kaynağıdır. Hurma kuruyup tatlandıkça, tanenleri ağızda çözünmez hale gelir, bu nedenle büzücü bir his vermezler (* 8). Tanenin kan şekeri seviyesindeki yükselmeyi baskılamada, metabolik sendromu önlemede etkili olması beklenebilir. (* 7)
Henüz Yeni Kurutulmuş Cennet Hurması
Taze hurma ve kuru hurma arasında kalori ve beslenme farkları nelerdir?
Kalori ve şeker
İlk olarak, kalori ve şekerlere bir göz atalım. Amme meyvesi kaç kalori sorusunu yaş ve kuru hali için ayrı ayrı inceleyeceğiz.
100 gr yenilebilir porsiyon başına kalori taze hurma için 63 kcal kuru hurma için kalori ise 274 kcal'dir, Neredeyse dört kat daha yüksektir. Ayrıca şeker, taze hurma için 14,3 gr, kuru hurma için 57.3 gr'dır. Kurutulmuş hurma hem kalori hem de şeker bakımından, taze hurmaya göre oldukça yüksek bir şekilde zengindir (* 5).
C vitamini
Hurmada bol miktarda bulunan bir besin olan C vitaminini karşılaştıralım. Taze hurmada 70 mg ; kurutulmuş hurmada ise 2 mg’dır. Bol miktarda C vitamini almak istiyorsanız önceliğiniz taze hurma olabilir. Yine de tazesine erişemediğiniz durumda, kuru hurma da C vitamini açısından iyi bir destekçidir. (*5)
A Vitamini (B-karoten)
Şimdi, vücutta A vitaminine dönüştürülen bir besin olan B-karoten içeriğine bakalım. 100 g başına B-karoten içeriği taze hurma için 420 mg ve kuru hurma için 1400 mg'dir. B-karoten içerik oyunu, Kuru Hurma için ciddi fark atan bir zaferdir. (* 5).
Potasyum
Potasyum içeriği ne durumdadır? 100 g başına potasyum içeriği, taze hurma için 170 mg ve kuru hurma için 670 mg'dır (* 5). Genel olarak, kurutulmuş meyveler, çiğ olanlardan daha yoğundur, bu nedenle potasyum miktarı kaçınılmaz olarak Cennet Meyvesi Kurusunda daha yüksektir.
Diyet lifi
100 gr başına diyet lifi tatlı hurma için 1,6 gr ve kuru hurma için 14,0 gr'dır (* 5). Başlangıçta bol miktarda bulunan diyet lifi, kurutulduğunda daha da fazla hale gelir. Dolayısı ile kuru Trabzon hurması diyette yenir mi sorusuna lif bakımından zengin olduğu için evet ama kalori bakımından yüksek olduğu için kontrollü olmalı şeklinde bir cevap verebiliyoruz.
B-kriptoksantin
100 g'da bulunan B-kriptoksantin, taze hurma için 500 mg ve Trabzon Hurması Kurusu için 2.100 mg'dir (* 5). Kurutulmuş hurma açık ara farkla öndedir.
Trabzon hurması kurusu içinde hangi vitaminler var sorusuna detaylıca cevap vermiş olduk böylece.
Cennet hurması kurusunun faydalarını ayrıca ele aldığımız yazımız burada.
Kurutulmak Üzere Asılmış Trabzon Hurmaları
Cennet Hurması Nasıl Kurutulur?
Cennet hurması kurutmak için tam olgunlaşmamış, yarı yarıya ham meyveler tercih edilir. Tam olgunlaşmış hurmalar kurutma esnasında bozulmaya meyillidir, sineklenme riski vardır ve kolay bozulur.
Kabukları mutlaka soyulmalıdır aksi halde buruk bir tat bırakabilir meyvede. İnce bir tabaka halinde kabuklarından soyulan Trabzon hurmaları saplarından iple bağlanıp güneşte kuruyacak şekilde asılır. Sapları asla koparılmamalıdır. Hem asmak için bir askı işlevi görecek; hem de sapın meyveye bağlı olduğu kapak, içindeki lokumsu yapıyı tüm dış etkenlerden koruyacaktır.
Cennet Meyvesi Kurusu ne zaman hazır olur, ne kadar sürede kurur sorusu biraz geniş bir cevap içerir.
Tüm şartlar normal ilerlediğinde, 3-4 hafta sonra Cennet Hurması Kuruları yemeye hazır hâle gelir. Fakat Eğer sıcaklık çok düşükse, rüzgar az ise ve kapalı bir ortamda kurutma yapılıyorsa bu süre 3-4 ayı da bulabilir.
Cennet elmalarını kurutmak için hava nasıl olmalıdır?
En ideal olan rüzgarlı ama güneşli kuru bir havadır. Yağmurlu ya da çok nemli ortamlarda kesinlikle kurutma yapılmamalıdır. Bu tür hava, küfe neden olur.
Burada cennet hurması hangi ayda kurutulur sorusuna da kısacık yer vermek gerekirse, bölgesine göre değişmekle birlikte; 25 derece ve rüzgarlı havaların olduğu ekim ortalarına doğru kurutma işlemine başlanabilir.
Ev ortamında kurutma yapılırken sineklenme riskine karşı, soyulan hurmaları, asmadan 2 dk önce tuzlu suya batırıp çıkarıp asma işlemi yapılabilir. Fakat bu işlemin tadını ufak miktarda etkileme riski dolayısı ile, imkan varsa ve kurutma ortamı sinek, toz vb. açıdan korunaklı ise, Egeye Dönüş Cennet Hurmalarının kurutma süreci gibi, bandırılmadan da kurutulabilir.
Kurumuş Cennet Hurması
Kurutulmuş Cennet (Trabzon) Hurması Nasıl Saklanır?
Cennet Hurması Kurusu, aynen incir kurusunda olduğu gibi, yarı kuru yarı nemli bir üründür. Dolayısı ile saklama koşullarına çok dikkat etmek gerekir. Kuru, nemsiz, doğrudan güneş almayan ortamlarda saklanmalıdır. Eğer 7 gün içinde tüketilecekse, evin serin bir köşesinde üstü ince bir bezle örtülü şekilde ağzı açık bir kap içerisinde bekletilebilir. Daha uzun sürede tüketilmesi planlanıyor ise, tüketilecek kadar miktarlara bölünüp buzluk ya da derin dondurucuda saklanmalıdır. İstenildiği zaman 30 dk öncesinde oda sıcaklığında beklettiğinizde ilk günkü yumuşaklığına dönecektir.
Buzdolabı içi, yarı nemli bir meyve kurusu olan Cennet Meyvesi Kurusu için uygun bir saklama ortamı değildir. Ağzı kapalı şekilde bekletseniz bile nemlenme riski mevcuttur.
Dışı Beyazlamış Cennet Hurması Kuruları
Cennet Hurması Kurusunun dışındaki beyazlık nedir?
Trabzon Hurması Kurusu kuruduktan sonra yavaş yavaş beyaz bir madde ile kaplanacak, daha da tatlanacaktır.
Zaman içerisinde, meyvenin içindeki nişastayı dış yüzeye vermesi ve tekrar kristalleşmesi şeklindeki durum yani dışındaki beyazlık, nişasta retrogradasyonu olarak adlandırılır.
( İ.Gönenç 2006)
Cennet Hurması Kurusu hamileler tüketebilir mi?
Vitamin dolu bu meyve kurusunu hamileler gönül rahatlığı ile tüketebilir. Dikkat edilmesi gereken detay olarak eklemeliyiz; şeker oranı yüksek olan bu meyveyi, eğer şeker tüketimi açısından kontrollü bir hamilelik geçiriyorsanız, az miktarda tüketmelisiniz. Bebeklerde ek gıda için de, 8. ay itibari ile tüketime uygun olan bu meyvenin, çekirdeklerinin çıkarılarak bebeğe verilmesi uygundur.
Cennet Hurması ( Meyvesi) Kurusu nasıl tüketilir?
Dışı hafif sert ama içi lokum gibi olan bu meyveyi çay, kahve yanı çerezlerin baş tacı olarak tüketebilirsiniz.
Bizim size nostaljik bir teklifimiz var; eski usul bisküvi arası lokum lezzetini hatırlıyor musunuz?
Aynen o şekilde, çikolatalı lokum tadına benzeyen Cennet Hurması Kurusunu, bisküvi arasına koyup afiyetle tüketebilirsiniz.
Bu güxzel meyveyi kurutmak için uygun ortamınız ve zamanınız yok ise, şuradan yumuşacık hurmalara bir tık ile ulaşabilirsiniz:
EgeyeDönüş Cennet Hurması Kurusu
Egeyedönüş Kalem Ekibi...