Bütün Dünya’nın kadınları; kıymetli hikâyeleri bir yana; taze acımız olan Türkiye depreminden etkilenen kadınlarımızın hikâyeleri diğer yana…
Yanlış anlaşılmasın kıymet ayırt etmiyoruz. Acımız taze, dimağımız yüklü, yaş hala gözümüzde. Unutmayacağız, unutulmasın diye buraya not düşüyoruz diyelim.
“Maraş depremi ne zaman oldu 2023?” yazacak belki bundan 5 yıl sonra birileri Google’a.
Belki Maraş Depremi görüntüleri, Maraş Depremi saati, Maraş Depremi şiddeti araştırılacak diğer konulardan olacak. Ne olursa olsun, 6 Şubat 2023 saat 04.17’de bizzat deprem bölgesinde olan ve bu acı tecrübeyi yaşayan hiç kimsenin hislerini anlayamayacak bu arayışlar. Sadece yaşayanlar bilecek.
Depremin Kadınlar Günü İle Ne İlgisi Olabilir?
Binlerce kadının önemini anladığımızı ve değerli olduğunu ifade ettiğimiz “kadınlar günü kutlamaları” için, artık farklı bakmamız gerektiğini öğretiyor bize bu fay hareketliliği.
Aslında kadınlar günü tarihçesine baktığımızda, 8 Mart 1957’de ABD’de bir tekstil fabrikasında grev neticesinde çıkan yangında, 129 kadın işçinin hayatını kaybetmesi ve uğruna savaştıkları kadın haklarını simgeler bugün. Gelin görün ki; Birleşmiş Milletler tarafından, bu mücadeleden 20 yıl sonra ancak, kadınlara ekonomik ve sosyal alanda eşitlik sağlanması için adım atılabilmiştir.
Türkiye’de 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte, kadınların kamusal alana girmesini sağlayan yasal ve yapısal reformlar hızlandı.
Gelgelelim; 1911 yılındaki kadınlar günü kutlamalarında da; eşit iş eşit ücret, standart çalışma saatleri, analık hakları ve savaşların son bulması talep ediliyordu, yıl 2023 halen aynı taleplerle karşılaşmak mümkün.
Demek ki alınacak yol hala uzun ve mücadeleye devam etmek gerektiğini gösteriyor.
Tekrar yukarıdaki soruya dönelim.
Depremin ardından, dünya kadınlar günü anlam değiştirdi demiştik.
Temelde eşitlik ve haklar penceresinden aynı konular olsa da; üst katlara çıkarken ihtiyaçların öncelikleri değişti bu yıl; özellikle de Türkiye’de depremden etkilenen kadınlar için…
Öncelikle yakınlarını kaybeden depremzede kadınların derin üzüntülerini paylaşıyoruz.
Nasıl destek olunabilir noktasında fikir yürütmeye başladığımızda, en başta uzman yardımı ile psikolojik ve fizyolojik sağlık hizmetleri aklımıza geliyor diyebiliriz.
Akabinde, 4 Şubat 2023 öncesi yaşadıkları hayat şartlarının değişmesi dolayısıyla; artık çalışma hayatında daha çok yer almalarının gerekli olması halinde, bu aşamada yürüyecekleri yollar daha açık olsun diye yeteneklerine, isteklerine ve hayat şartlarına en uygun iş sahaları sağlanmalıdır. Üretiyor olmanın umuduyla yeni hayatlarına daha sıkı sarılabileceklerine inanıyoruz.
Belki bu aşamada, kendilerini daha iyi hissedebilecekleri ve yine yollarının açılmasına daha çok yardımcı olabilecek şekilde eğitim haklarının arttırılmasında fayda olacaktır. Kısa zamanda daha çabuk toparlanma fırsatı yakalayabilmeleri için, yeni hayatlarında meslek sahibi olarak çalışabilme ve kendilerini geliştirebilme seçenekleri artacaktır. Eğitim merkezlerinin, kurs merkezlerinin ve daha pek çok yetenek güçlendirici ortamın; depremden etkilenen kadınlarımıza destek için öncelikli olarak aktif olması gerektiğini düşünüyoruz.
Çocuk sahibi olan kıymetli annelerimiz ile devam edelim.
Sevdikleriyle birlikte deprem bölgesinde konteyner-çadır kentlerde yaşamaya devam eden veya yerini yurdunu değiştirmek zorunda kalıp kilometrelerce ötede yeniden hayat kurmak zorunda kalan kadınlarımız…
Hele ki çocukları varsa her zamankinden daha güçlü bir şekilde hayata tutunmaya çalışan; yaşanılan acıyı evlatlarına en az miktarda ya da hiç aktarmadan yüzlerini güldürmeye çalışan, çadırı yuva yapan, kısıtlı imkânlara rağmen hep birlikte bir sofraya oturabilmenin huzurunu yaşatmaya çalışan kadınlarımız… Anne olmanın sorumluluğu ile kendi hayatını kurarken, evladının da hayatını güzelleştirmeye çalışan annelerimize en güçlü desteklerden birisi de, evlatları için güvenli bakım ve eğitim yuvaları oluşturmak; gözleri arkada kalmadan gün içerisinde kendi hayatlarının inşasında daha güçlü olmalarını sağlamaktır. Akşam tekrar yuvasına döndüğünde evladına sarılırken geleceğe dönük umutları artacaktır.
Türk mutfağının usta yetenekleri, eli lezzetli kadınlarımız için de bir başlık açalım.
Depremden etkilenen illerde, anılar dâhil her şeyin silindiği bir coğrafyada; yeniden inşa etmenin en temel taşları annelerimiz, kadınlarımız. Örneğin Hatay’ın meşhur yemeklerini, anneannesinden aldığı mirasa daha çok sahip çıkarak pişiren ve gelecek nesillere hafıza aktarmaya devam eden kadınlarımız. Bu çabayı, ülkemizin önemli değerlerinden gastronomi turizmine katkıya dönüştürebilmesi amacıyla; bir restoran açması ve işletmesi için, gerek devletin destek kuruluşları gerekse gönüllü şefler ve girişimciler tarafından öncülük edilebilir.
Sanatkâr Kadınlarımız…
Kadın her yerde üretkendir ve muhteşem zekası ile tüm detayları nakış gibi işleyendir. Nakış demişken depremden etkilenen ve el becerisi gelişmiş kadınlarımızın, el sanatları konusunda desteklenmesi yine mühim diğer mevzulardandır. Zira el sanatları; depremden etkilenen illerimizin, fiziksel olarak binalarını kaybetse de ruhen anılarını yaşatmak için en iyi temsilci araçlardandır. Sanat merkezleri açılarak; ruhların yaraları sarılırken, üretmenin hazzı da, ilgisi olan kadınlarımıza iyi gelecektir diye düşünüyoruz.
Tarım ve Hayvancılık…
Yüzyıllardır ülkemizin bel kemiği hayat biçimidir. Dünya emekçi kadınlar gününde; sabahın seherinde, buz gibi ahıra girip; sevdiği koyunlarını okşaya okşaya sütlerini sağan, bakımlarını yapan, devamında elde ettiği süt ile peynirini, yoğurdunu üreten ve bu zaman zarfında belki de ülkesine ve hatta Dünya’ya sağladığı harika katkının farkında olmayan kadınlarımız da diğer kıymetlilerimizden.
Hayvancılık ve tarımla ilgilenen kişiler, deprem bölgesinde yine olaydan en çok etkilenen vatandaşlarımız olabilirler. Zira eşyalarını bir bavula koyup daha güvenli bölgeye göçebilenlerin aksine, sevdiği kınalı kuzularını bırakıp gidemeyen ve yıkılmış evlerinin yanı başında çadırda bekleyen emektar kadınlarımız gidemediler. Ya da emek emek tarlasına ektiği ve gözü gibi baktığı buğdaylarının yeşermesine sevinip, buğday vereceği günün hayaliyle bekleyen emektar kadınlarımız halâ beklemekteler. Bu kişiler, şu an bir el bir omuz ile destek verilmeyi en çok hak eden kadınlarımızdır.
8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nde, ülkece derin üzüntüsünü hissettiğimiz Maraş Depremi’nden etkilenen ve yaraları taze olan kadınlarımız için ilk etapta aklımıza gelen fikirleri buraya not düşmek istedik.
Çok daha güzel bir Dünya için el ele vermemiz gereken zamanlardan geçiyoruz.
Birilerinin ruhuna şifa olabilirsek ne mutlu bize.
Sağlıklı günler dileriz.
Egeye Dönüş Kalem Ekibi